Hoe houd je je stem gezond en voorkom je stemproblemen?

Je hebt ze ongetwijfeld gezien en gehoord? De vele ondernemers en tv presentatoren die de afgelopen weken stemproblemen hadden. Die bleven snotteren en hoesten en hun gasten meer dan gewoonlijk het woord lieten doen. Jeroen Pauw is daar één van: hij heeft inmiddels al twee weken ernstige stemklachten. Het effect hiervan is dat hij minder vragen stelt, waardoor de gesprekken minder diepgang krijgen. Dit maakt duidelijk hoe belangrijk een gezonde stem is. Hoe is dat voor jou? Hoe gezond is jouw stem? Heb jij na een griepje snel weer je stemgeluid op orde? Kun je na een feestweekend met een helder geluid spreken of blijf je zeker twee dagen hees? Hoe houd je je stem gezond en voorkom je stemproblemen? Hoog tijd voor informatie omtrent stemhygiëne!

Gezocht: Spreker zonder stemproblemen.

Direct.

Tarief onderhandelbaar.

Herken jij dit zelf ook?

“De R is in de maand en nu ben ik bang dat ik griep krijg”, is een veelgehoorde zorg bij ondernemers die hun stem nodig hebben om in contact te blijven met hun klanten.

En binnen blijven is nu eenmaal geen optie. Het hele jaar door maken we nu eenmaal kans op griep: zie ook mijn blog ‘Stem: schaamte en excuses.’

Hoe beter jouw lichamelijke en mentale conditie is, hoe sneller jij na een griep weer op de been bent. In het begin voel je je misschien nog wat slapjes, maar met een goede conditie kun je na twee weken niets doen vlot weer al jouw sporten hervatten en heeft het een week nodig om weer op niveau te presteren.

Lichamelijk conditie ≠ Stemconditie

Wanneer jouw stem in optimale conditie is en geleerd heeft om gezond te functioneren, dan zal deze na een heftige griep zich vlot herstellen. En die stemconditie helpt niet alleen bij griep, maar ook in periodes van heftige emoties; of je nou een periode met veel verdriet hebt doorgemaakt of 4 dagen hebt lopen feesten tijdens een festival.

Wanneer jouw lijf en je stem conditioneel gezond zijn, kunnen ze een tijdelijk grotere belasting aan.

Op sommige gebieden ondersteunt de conditie van je lijf ook die van jouw stem.

Positief: een uitgerust lijf presteert ook beter met spreken.

En negatief: een gespannen lijf levert hoorbare spreekspanning. Roken, overmatig alcohol en suiker hebben niet alleen een slechte invloed op je organen, maar ook op je slijmvliezen en daarmee op de stemkwaliteit en stemconditie.

Helaas is een goede lichamelijke conditie geen voorwaarde voor een goede stemconditie. Als vergelijking neem ik een deel van ons lijf; de arm; van nek tot en met de vingertoppen. Stel dat jij langdurig achter de computer werkt in een matige houding, dan kan een optimale lichamelijke conditie niet voorkomen dat je klachten krijgt aan nek, schouder, arm, pols en/of hand. Je merkt die pijn niet gelijk op. Pas als je minder goed functioneert – en je er dus last van krijgt – merk je het op. Het probleem is dan al te groot om er snel af te komen: met rust, therapie en frequent oefenen kun jij op den duur weer klachtenvrij functioneren.

Hetzelfde geldt voor de stem: door overbelast gebruik of verkeerd functioneren, sluipen de problemen je keel in en irriteren je stembanden. Pas als het minder goed functioneert, merk je het op. Ook dan is rust, therapie en frequent oefenen nodig. Heel belastend voor je werk.

Wat is een gezonde stem?

Een gezonde stem kan wel een stootje hebben.

Het is een stem die snel herstelt na een avondje uit.

Een gezonde stem klinkt helder en kan makkelijk variëren in hoog-laag en luid – zacht, zonder aan kwaliteit te verliezen.

Het is een stem die de ademstroom kan omzetten in klank, zonder dat de klank door de neus verdwijnt of gespannen klinkt.

Op een gezonde stem kun je een beroep doen wanneer, waar en hoe lang dit noodzakelijk is. Als ik nu tegen jou zeg: “Ga buiten staan met dit boek en lees een half uur hardop voor”, dan zou jouw gezonde stem dat helder en duidelijk kunnen, zonder vermoeid te raken.

Ideaal toch!?

Tips voor een gezonde stem

Waarschijnlijk kun je zelf al bedenken dat roken, overmatig alcohol, schreeuwen en oververmoeidheid de pest zijn voor je stem. Maar hoe help je dan wél je stem de winter door? Hoe kun je zelf zo goed mogelijk zorgen voor je stem? Met andere woorden: wat is stemhygiëne?

1. Houd de luchtvochtigheid van je leef- en werkruimte goed op peil.
2. Drink 8 glazen water per dag om je lijf en stemapparaat voldoende vocht te geven.
3. Houd evenwicht in stembelasting en stemrust.
4. Houd voor belangrijke spreekmomenten rekening met je voeding. Hierover lees je meer in mijn blog Voeding en stem: feiten en fabels.
5. Praat zacht in plaats van fluisteren. Fluisteren is namelijk een grote belasting voor de stembanden.

Met deze tips kom je al een heel eind. Wil je hier meer over leren of wil je jouw stem in TOP conditie brengen en houden, zodat je bij tegenslag weer snel stemherstel ervaart? Neem dan contact met mij op. Mail naar stem@moniquehelfrich.nl of bel me op tel. 06-15465563.

Fijne dag en laat van je horen!

Monique Helfrich,

stem- en spraaktrainer voor de ondernemer