In 10 stappen naar meer stemnuance (oefening)

Jarenlang werkte ik met stemcliënten, die als reden van hun komst zeiden: “Ze zeggen dat ik hees ben, maar ik vind van niet.” Mijn huidige klanten komen met de melding: “Ze zeggen dat ik hees ben, en daar wil ik graag iets aan doen.”
Het woord ‘maar’ vervangen door ‘en’ is zeer bepalend voor je ontwikkeling. Beperkingen worden mogelijkheden. Bezwaren veranderen in de gelegenheid bieden aan nieuwe kansen.
Voel je de nuance van waar een klein woord al een enorme verandering in kan brengen? Ik leer je graag meer over het aanbrengen van nuances.

Intrinsieke en extrinsieke motivatie

In mijn logopediepraktijken in Alkmaar en Koedijk had ik vaak moeite met ongemotiveerde cliënten. Cliënten, die vanwege hun stem naar mij werden verwezen via een werkgever of opleider. Als reden van hun komst, hoorde ik:

“Ze zeggen dat ik hees ben, ze zeggen dat ik te zacht praat, ze zeggen dat ik te luid praat, ze zeggen dat ik te hoog praat, ze zeggen dat ik te laag praat.”

en zo kan ik nog wel even doorgaan.

Braaf deden zij hun huiswerk, omdat werk of diploma hiervan afhankelijk was. Wanneer je iets doet om de buitenwereld tevreden te stellen, zodat je beloond wordt met een compliment of iets van waarde dan is dit extrinsieke motivatie.

Bij hen miste ik de intrinsieke motivatie: het eigen ‘vuurtje’ van binnen om het beste uit je zelf te halen. Jezelf een schouderklopje kunnen geven en blij zijn met jezelf.

En wat denk je? Toen ik koos voor een nieuwe werkvorm met uitsluitend gemotiveerde cliënten bleek elke nieuwe klant met eenzelfde antwoord te komen op mijn vraag wat hen bij mij brengt.

“Ze zeggen dat ik hees ben, ze zeggen dat ik te zacht praat, ze zeggen dat ik te luid praat, ze zeggen dat ik te hoog praat, ze zeggen dat ik te laag praat.”

Het grote verschil is dat deze laatste groep enorm intrinsiek is gemotiveerd om te werken aan de stem. Zij nemen zelf het initiatief om het beste uit henzelf te halen, om het beste van henzelf te kunnen geven in klantcontacten, op podia, in video’s en webinars, in podcasts of interviews.

En oh, wat houd ik ervan om met hen te werken!

Zelfleiderschap

Wanneer je zelfleiderschap neemt en intrinsiek gemotiveerd bent om de beste versie van jezelf te worden, dan neem je de regie over jou (functioneren) en jouw leven in eigen handen

Het betekent ook kritisch naar jezelf durven en kunnen luisteren.

• Wat zeg ik?

• Hoe zeg ik dat?

• Hoe klinkt dat?

• Hoe is dat voor mij om te horen?

• Wat zou ik anders willen doen?

• Hoe kan ik dat doen?

• Welke stappen ga ik daartoe zetten?

• Wat keuze maak ik eerst?

• Welke actie onderneem ik nu?

Hoe pak je dat praktisch aan?

Wil jij weten of er meer uit jouw stem en manier van spreken te halen is, voor jouw werk en/of persoonlijke contacten? Dan heb ik een praktische oefening voor je.

Stap 1:

Kies een tekst van maximaal A4, bijvoorbeeld een artikel uit de krant of een eigen webtekst of lezing.

Stap 2:

Maak een audio opname van de tekst, die je hardop voorleest. Op elke smartphone zit een dictafoon functie, die je hiervoor kunt gebruiken. Eventueel doe je oortjes is. Een speciale microfoon heb je hier niet voor nodig.

Stap 3:

beluister de opname (met koptelefoon of oortjes). Wat is je eerste indruk? Noteer dit.

Stap 4:

Schrijf onder die eerste indruk (van stap 3) de woorden: volume, tempo en melodie.

Stap 5:

Beluister de opname nogmaals, nu met het oog op volume. Hoe is jouw luidheid? Varieer je voldoende? Is het luid of juist zacht?

Stap 6:

Beluister nu de opname, gericht op het tempo. Spreek je snel of juist langzaam? Waar houd je adempauzes? Zet hier een streep in de tekst. Waar had je ook een pauze kunnen houden? Varieer je in tempo of niet?

Stap 7:

Tenslotte beluister je de opname, gefocust op melodie. Is het monotoon of gevarieerd van melodie? Herken je een steeds terugkerend patroon in jouw manier van spreken? Zo ja, hoe ziet dat patroon eruit? Gaat het op eenzelfde punt omhoog of omlaag?

Stap 8:

Wat is jouw conclusie van jouw stem? Waar hoor je punten van verbetering? Noteer dit.

Stap 9:

Kies welk punt het allerbelangrijkst voor je is. Wat kun je hier zelf dagelijks aan verbeteren? Kortom: welk stemdoel stel jij jezelf?

Stap 10:

Kies een dagelijks vast tijdstip om te oefenen. Bijvoorbeeld: tijdens het eten (thuis aan tafel met mijn partner/gezin) spreek ik een gevarieerd tempo, waarin ik lange pauzes laat vallen voor een reactie van de ander(en.

Een groot extra voordeel van deze oefening is dat je nu meer gewend bent naar je eigen stem te luisteren.

Je hebt zicht op een aantal stemaspecten, die van belang zijn om goed beluisterd te worden.

Over de stemkwaliteit hebben we het nog niet eens gehad, maar met nuanceverschillen in volume, tempo en melodie kun je zelf al veel verbetering aanbrengen. Gebruik dit inzicht om in een volgende spreeksituatie een meer ontspannen contact met je luisteraar te krijgen.

Laat van je horen!

Fijne dag,

Monique Helfrich